Als je rondloopt in Brussel, kom je vaak in aanraking met art nouveau en art deco. Deze twee belangrijke architecturale kunststromingen uit de vorige eeuw, zijn er immers goed vertegenwoordigd en drukken een artistieke stempel op het stadsbeeld.
Ik heb wel de indruk dat art nouveau, de oudste van de twee en ‘Brussel’s gift tot the world’, het meest frequent voorkomt in onze hoofdstad. Misschien komt dit omdat Victor Horta, een belangrijke pionier van de stijlbeweging, er woonde en de stad opfleurde met een aantal architecturale pareltjes. Het Hortamuseum bijvoorbeeld (zijn eigen huis en atelier), de Koninklijke serres, het Paleis voor Schone Kunsten… Een aantal van zijn panden zijn trouwens UNESCO Werelderfgoed. Voor de liefhebbers bestaan er uitgestippelde wandelingen naar een heel aantal art nouveau hoogtepunten.

Art deco vloeide voort uit art nouveau, waarbij zwierigheden plaatsmaakten voor strakkere, geometrische figuren en warme kleuren.
In Brussel kende ik wel al enkele art deco gebouwen zoals de Basiliek van Koekelberg en het Flagey. Vorige week ontdekte ik echter het Van Buuren Museum, een privaat huis dat werd ingericht in pure art-decostijl, een indrukwekkende kunstcollectie herbergt  en een must see is als je van smaakvol ingerichte en artistieke interieurs houdt. Scheppers van dit moois: David en Alice Van Buuren, Brusselse mecenassen uit de vorige eeuw.

De inrichting

De woning van het echtpaar Van Buuren werd gebouwd in 1928 en bevindt zich in Ukkel, een van de Brusselse gemeenten. Het is een fameus optrekje, met rode bakstenen en steile daken, helemaal in de stijl van de Nederlandse villa’s uit die periode.

Het Van Buuren Museum in Ukkel, Brussel
Voorgevel van de villa van David en Alice Van Buuren

Ik ben vooral nieuwsgierig naar het interieur. Vooraf las ik dat heel wat meubilair exclusief voor het huis ontworpen werd, dus dat belooft.
Vooraleer we het eerste vertrek in kunnen, moeten we beschermers over onze schoenen trekken. Er liggen namelijk heel wat kostbare tapijten in het huis die niet echt liggen te wachten op rechtstreeks contact met schoenzolen en loskomend straatvuil. Een audiogids is niet ter beschikking (beetje een gemiste kans) maar er zijn bladen met uitleg die je van het ene vertrek naar het andere loodsen. Bij het binnentreden van de eerste ruimte, is het duidelijk dat dit geen gewoon museum is maar een huis waar gewoond en geleefd werd. Maar dan wel eentje met een serieus cachet. Het is een indrukkende woning die uiterst kunstzinnig en volledig in art deco werd ingericht. Kostbare materialen, strakke vormgeving, oog voor detail en heel veel rijke kleuren. Het voelt allemaal heel warm en gezellig aan en je kunt je perfect voorstellen hoe het leven er hier aan toe ging.
We wandelen van de ene kamer naar de andere en zijn verrast door de ruime vertrekken, de smaakvolle aankleding met oog voor detail en de zorgvuldig uitgekozen en goed bewaarde meubels, gemaakt  uit dure materialen. Ik neem mijn tijd om aan de hand van de uitleg meer te weten te komen over de herkomst van bepaalde stukken.

Enkele foto’s:

De eetkamer
De Cosy Corner in het Van Buuren Museum
De Cosy Corner
Het Van Buuren Museum: zicht vanuit het muzieksalon op de zwarte salon
Zicht vanuit het muzieksalon op de zwarte salon
Ket Van Buuren Museum: de studeerkamer
De studeerkamer
Het atelier in het Van Buuren Museum
Het atelier

Schilderijen

Het is niet enkel art deco wat hier te bewonderen valt. Er hangt ook een indrukwekkende collectie kunst uit een vijftal eeuwen. Het echtpaar Van Buuren waren kunstliefhebbers bij uitstek en legden tijdens hun leven een waardevolle verzameling aan. Van klinkende namen als Constant Permeke, James Ensor, Gustave van de Woestijne….

De val van Icarus, schilderij van Pieter Brueghel de Oude.

Het is eens wat anders om kunst in leefruimtes te bewonderen en niet in museumzalen. De schilderijen passen daarenboven volledig in het interieur en komen er ook meer tot hun recht.
Een aantal jaren geleden werden er jammer genoeg een aantal werken gestolen uit het huis. Ik herinner me het nieuwsfragment nog. Dieven hadden het klaargespeeld om de klus in een aantal minuten te klaren.

Het echtpaar van Buuren in beeld

Het is een intrigerend stel, David (1886 – 1955) en Alice (1890-1973) Van Buuren. Hij, een succesvolle bankier van Nederlandse afkomst die in Antwerpen de Belgische Alice leerde kennen.
In een van de kamers kan je via een video kennismaken met de boeiende levensloop van deze verfijnde mensen.
De eerste helft van de vorige eeuw kende nog niet de beeldcultuur van nu dus is geen massa beeldmateriaal beschikbaar. Om toch een audiovisueel verhaal te kunnen tonen dat door iedereen -ongeacht de taal- begrepen kan worden, worden foto’s geanimeerd zodat er wat beweging in komt. Het doet een beetje kinderlijk aan maar het is leuk om naar te kijken.

Tuinen

De villa wordt omringd door 1,5 hectare tuinen die hun vormgeving vooral aan Alice te danken hebben. Na de dood van haar man kocht ze aangrenzende percelen en liet ze verder ontwerpen, geheel in de art deco stijl.
Er zijn verschillende delen in de tuin en je kan er best wat tijd in doorbrengen. Naast een rijke collectie aan planten zijn er ook een aantal verrassende hoekjes.
Het labyrint bijvoorbeeld. Een heuse doolhof dat Alice liet aanleggen door een tuinarchitect met een fascinatie voor doolhoven. Het labyrint is niet spectaculair groot maar zit toch goed in elkaar. Middenin staat een prachtjg beeldhouwwerk van André Willequet

Het labyrint in de tuinen van het Van Buuren Museum
Het labyrint

Een ander concept dat een glimlach op mijn gezicht toverde, is de tuin van het Hart. Een eerbetoon van Alice aan haar man. Kwartetten van bloemenperken in de vorm van harten. Net klavertjes vier en ook hier weer die geometrie.

De tuin van het hart. Het Van Buuren Museum
De tuin van het hart

Zin om ook eens te gaan kijken? Goed idee. Onderstaande video geeft een goed idee van de beleving die je te wachten staat.

Praktisch

Andere bezienswaardigheden in en rond Brussel