In Tervuren, vlakbij Brussel, ligt het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (afgekort het KMMA), dat sinds 1918 ook het AfricaMuseum heet. Op een prachtige locatie, in een groot park.
We wonen vlakbij en op een gure zondagnamiddag, besluiten we erheen te gaan. Benieuwd hoe het museum er na 5 jaar renovatiewerken uitziet. We zijn niet de enigen met dit idee. Er staat een ellenlange aan de kassa maar gelukkig hebben we e-tickets zodat we meteen binnen kunnen.

Na 5 jaar vernieuwingswerken opende het KMMA op 9 december 2018 weer de deuren. Het hele museum heeft een opfrisbeurt gekregen en is ook conceptueel gewijzigd. Het koloniaal verleden van België was namelijk niet altijd even netjes en Leopold II heeft daar met zijn schrikbewind een grote rol in gespeeld. Voor de tijdelijke sluiting in 2013 waren er paar denigrerende elementen aanwezig in het museum, die soms controverse uitlokten. Met de heropening werd echter gezorgd voor een cleane en correcte expositie en alles met een racistische inslag, is uit de collectie geweerd. Een schone lei in tweevoud dus: uiterlijke opknapbeurt en geen beladen inhoud meer.

Het museum is uitgegroeid tot een belangrijk wetenschappelijk centrum waar onderzoek en kennisoverdracht centraal staan. Een prachtige plek waar heel wat facetten van de cultuur, natuur en diversiteit uit Centraal-Afrika belicht worden.

Wat valt er te zien?

Na het scannen van onze tickets, wandelen we door een lange gang naar de eerste zaal waar een inleidende tentoonstelling te zien is. Frappant is ook een zaal aan de zijkant waar een aantal voorwerpen staan die om een of andere reden niet meer geëxposeerd worden.

Het is razend druk in het museum en ik hoor om de haverklap vreemde talen. Nog maar eens het bewijs dat dit must do is die wereldwijd bekend is . We proberen audiogidsen te bemachtigen maar dat lukt niet. De weinige exemplaren die nog in de rekken hangen, werken niet meer en al snel geven we het op. Op zich niet zo’n probleem want er hangt heel wat uitleg in het museum.

De vele, vele voorwerpen komen allemaal uit Centraal-Afrika en zijn verspreid over verschillende zalen, die allemaal een thema hebben. Een greep uit het aanbod:

• Rituelen en ceremonieën
• Landschap en biodiversiteit
• Koloniaal verleden
• Mineralen
• Talen en muziek….

De rijkdom van de collectie is echt hallucinant. Enkel 5% van de voorwerpen is tentoongesteld en zelfs dat is allemaal moeilijk te vatten in een namiddag. Ik moet dus zeker terug. Dringend.

Enkele foto’s:

Het is niet enkel kijken, lezen en bestuderen. Sommige objecten kan je aanraken, er zijn interactieve touchscreens en microscopen om parasieten in detail te bekijken. De virtuele headsets vallen wat tegen. Geen enkele werkte.
Bij de ingang kan je een plannetje krijgen met een plattegrond en een aantal aparte voorwerpen per ruimte. Zoals bijvoorbeeld de oudste Afrikaanse tand, een krokodillenhuid om aan te raken, muziekinstrumenten om uit te proberen. En op een bepaald moment is er ook gelegenheid tot dansen! Saai is het dus allerminst.

Afrikaanse vrouwenpower

Naar het einde toe van ons bezoek, toe, staan we plots oog in oog met Moseka, de Congolese verkeersrobot met oorbellen (leuk detail), die ontworpen werd omdat er in Congo veel te veel verkeersongevallen gebeuren. Moseka, wat in het Lingala jong meisje betekent, functioneert op zonne-energie en regelt het verkeer in Kinshasa en andere grote steden via kleursignalen. Ze doet dat al zingend en alle Congolese kindjes leren haar liedje over verkeersveiligheid op school. Een originele manier om de wegcode over te brengen.
Je kunt er niet naast kijken. Deze imposante dame (2,90 m hoog en 160 kg zwaar) werd bedacht door een aantal vrouwelijke Congolese ingenieurs. De robot is een succes. Vorig jaar werd de WorldSafeAwards Innovatieprijs aan het project toegekend en een aantal andere Afrikaanse landen zijn ook al geïnteresseerd.

Meer achtergrond over het KMMA vind je op hun website. Daar kan je tickets boeken (zeker doen!). En nog een aanrader: knoop aan je bezoek een wandeling in het mooie park van Tervuren. Het museum ligt er middenin, dus missen kan je het niet.