Een van de oudste bordspelen ter wereld is Senet, met zo’n 3500 jaar op de teller. Dit race spel, afkomstig uit het Oude Egypte, was erg populair in de Oudheid bij jong en oud en in alle lagen van de bevolking.
Er bestond zelfs een hiëroglyfje voor, dat duidelijk de vorm van het spel weergeeft.
Daar waar de armen zich moesten redden met zelf getekende speelvlakken in het zand en bijeengeraapte steentjes, verplaatste de elite hun mooi gemaakte pionnen op borden gemaakt uit exclusieve houtsoorten. Zo ook de farao’s en hun entourage. In het graf van Toetanchamon bijvoorbeeld, werd een heel mooi fysiek exemplaar gevonden, tussen de 3000 voorwerpen die bij de ontdekking van de tombe in 1922, het daglicht zagen. En in de laatste rustplaats van Nefertari, de eerste vrouw van Ramses II kleurt deze prachtige tekening van een Senet spelende koningin, een van de muren.
Beide tombes bevinden zich in Luxor, een grote Egyptische stad aan de Nijl, die bulkt van de toeristische trekpleisters. Het graf van Toetanchamon heb ik bezocht toen ik er destijds was. Dat van Nefertari niet. Het blijkt een van de mooiste te zijn omwille van de verfijnde schilderingen. Een goeie reden dus om nog eens terug te keren.
Maar waarom werd Senet meegegeven of afgebeeld in graftombes? Senet betekent klaarblijkelijk overlijden of passeren en moest dus zeker ook gespeeld worden tijdens de reis naar het hiernamaals. Tegen een goddelijke tegenstander. Zoals je ziet op de afbeelding met Nefertari.
Nu, goddelijk of niet, het is een leuk en spannend spel. Hoe ze Senet in het Oude Egypte precies speelden, weten we niet. Er is geen enkel document met spelregels teruggevonden. Aan de hand van een aantal teruggevonden borden en ander materiaal hebben archeologen echter de spelregels gereconstrueerd en die worden nu als geldend aangenomen.
De spelregels
Er wordt gespeeld op een bord, bestaande uit 3 rijen van elk 10 vakjes. Bedoeling is om om ter snelst het parcours af te leggen. Van linksonder naar rechtsboven, als een S in spiegelbeeld. Alle pionnen moeten de overkant bereiken. Niet alle vakjes zijn echter gelijk en dat kan het spelverloop drastisch beïnvloeden. In plaats van dobbelstenen wordt er met stokjes gegooid.
In deze video wordt het heel duidelijk uitgelegd:
Ook vandaag de dag is Senet nog verkrijgbaar en wordt het op vele plekken in de wereld gespeeld. Ik zag onder meer dit mooie en decoratieve exemplaar bij Amazon. Goedkopere exemplaren zijn te vinden bij bol.com (tijdelijk niet leverbaar) en bij Etsy.
De app Senet bestaat ook. Te installeren via de App Store en via Google Play. Dus als je wil, kun je het op je smartphone spelen. Niet tegen een goddelijke tegenstander zoals Nefertari, maar gewoon, mee met de tijd, tegen een virtuele medespeler. Zo evolueren de dingen. En maakt een hiëroglyfje plaats voor een app icoon.
31 maart 2019 op 07:40
Wat een interessant verhaal dat er zo’n historie achter een spel zit! Kende jij dit al of kwam je het toevallig tegen?
1 april 2019 op 05:33
Ooit een keer gezien (ik weet niet meer waar) maar ik kende de naam niet. Ben er toevallig op uit gekomen.
31 maart 2019 op 15:52
Ik dacht altijd dat ik aardig wat ‘oude’ spellen kende, maar van deze heb ik nog nooit gehoord. Klinkt als een leuk spel om even tussendoor te doen.
31 maart 2019 op 18:16
Wat een leuk spelletje! Ik kende dit egyptische spel helemaal niet maar het lijkt mij zeker leuk om een keer te gaan spelen!
31 maart 2019 op 20:04
Goh, dit spel ken ik nog niet. Klinkt interessant. De filmpjes van Nox Spellenzolder zijn altijd lekker uitgebreid. Heel handig! Maarre…Hoe heb je dit spel leren kennen?
1 april 2019 op 05:32
Eens een keertje gezien. Ik vond het spel op zich al heel mooi.
1 april 2019 op 06:46
dat is nog eens een leuke review! persoonlijk hou ik niet van spelletjes maar mijn zoon is er dol op. Toen hij 14 was is hij in Egypte geweest en dat was een fantastische reis. Kortom: ik weet een leuk cadeautje voor hem
1 april 2019 op 07:59
Wat een leuk spelletje, en dat het al zo oud is! Ga het zeker onthouden
1 april 2019 op 08:21
Ik kende dit niet, wat leuk. Ook leuk als verjaardagskado
1 april 2019 op 08:51
Bijzonder spel, ben altijd gek op spelletjes!
1 april 2019 op 16:17
Wat leuk dat er zo’n geschiedenis achter dit spel zit. Ik kende het spel nog niet.
2 april 2019 op 15:54
Oh wauw! Wat leuk dat er zo’n geschiedenis ook achter dit spel zit, lijkt me leuk om eens te spelen
2 april 2019 op 16:30
Wow, alleen de historie achter het spel is al fascinerend. Ik ken het spel niet maar het lijkt me interessant.
3 april 2019 op 20:53
Wat gaaf dat je dit allemaal weet zeg! Tof om te lezen. Weer wat geleerd
4 april 2019 op 08:56
Dat lijkt me nog wel een leuk spel, eens iets anders… en zeer interessant met ene geschiedenis zelfs
18 april 2019 op 06:35
Wat grappig en interessant en leuk dat het spel dus nog steeds gespeld wordt, dit zijn de echte goede (bord) spelen.
30 april 2019 op 08:49
Tsjonge dat spel heeft zichzelf wel bewezen zeg. Wat bijzonder dat het al zo oud is!