Waterloo

In totaal bestaan er welgeteld 56 plaatsen die Waterloo heten. De oorspronkelijke ligt in België en is wereldwijd een begrip omwille van de historische Slag bij Waterloo die werd uitgevochten in 1815. Deze vreselijke strijd ontaardde in een regelrecht bloedbad en was tekenend voor de verdere Europese geschiedenis.
Het toenmalig slagveld, niet zo ver van Brussel, herbergt een aantal bezienswaardigheden die de Slag bij Waterloo herdenken en jaarlijks heel wat bezoekers lokken.

Ik was er al enkele keren geweest maar het Memoriaal van Waterloo 1815, het museum dat 5 jaar geleden de deuren opende, had ik nog nooit gezien. Dus toen mijn zoon onlangs aangaf dat hij naar ‘de leeuw’ wou, ging ik er meteen op in. Het was ondertussen alweer een hele tijd geleden en ik was bovendien benieuwd naar het Memoriaal.

Op de site

Omwille van corona moeten we vooraf reserveren. Een kleine administratieve moeite die we enkele dagen voordien even doen. 
Aangekomen op de site, begeven we ons naar de balie. Daar vernemen we dat een twintigtal minuten later een Nederlandstalige rondleiding van het Panorama start. Even wachten dus maar dat is niet erg. Want vlakbij het meeting point staat een heel grote maquette van de slag bij Waterloo. Een 33 m² grote creatie van de Nederlander Piet Prinsen die er 28 jaar aan werkte. Het is erg indrukwekkend: meer dan 10.000 soldaatjes, keurig in uniform en bewapend, 1500 paarden, artillerie, gebouwen…. De hele opzet is gebaseerd op historische feiten en is een ongelooflijk precisiewerk van een gepassioneerd man.

Stipt op tijd arriveert de gids die meteen van wal steekt en erg geanimeerd over de slag en de site vertelt. En het ook nog even kort over de maquette heeft.

Het panorama

Na een eerste onderdompeling in de geschiedenis van de Slag bij Waterloo, begeven we ons naar het ronde bouwwerk naast Het Memoriaal om het Panorama te bekijken. De naam ‘Panorama’ slaat niet op het gebouw maar op het enorme schilderij dat erin hangt: een 360-gradenfresco met taferelen uit de Slag bij Waterloo.
Een immens doek van 12 meter hoog en 110 meter lang. Het is niet enkel een visuele beleving, om de haverklap weerklinken geluidsfragmenten van gevechten. Behoorlijk luid en af en toe is het moeilijk om de gids te verstaan.

De heuvel met de leeuw (Butte du Lion)

Na het bezoek aan het Panorama neemt de gids afscheid van ons. Bedoeling is dat we op eigen houtje de site verder bezoeken. Na heel de tijd binnen geweest te zijn met een mondmasker op, is het leuk om even buiten rond te lopen.

Onze aandacht wordt getrokken door een spektakel iets verderop. Een aantal figuranten beelden een tafereel uit de Slag uit. Het is een van de animaties die in de zomermaanden op bepaalde dagen aangeboden worden. Bedoeling is om zo realistisch mogelijk weer te geven hoe het destijds allemaal verliep.

We kijken naar een aantal scenes en beginnen vervolgens aan het zwaardere werk, de klim naar de leeuw. Een gietijzeren monument dat neergepoot werd op een kunstmatig aangelegde heuvel van 40 meter, bestaande uit aarde van het slagveld. Het is klimmen geblazen naar de top. Welgeteld 226 trappen maar de inspanning wordt beloond. Boven worden we getrakteerd op een weids uitzicht over de vlakte. Een oriëntatietafel helpt om bepaalde plekken te situeren.

De leeuw als beeld is geen toevallige keuze . Het dier staat symbool voor de overwinning en dat straalt hij ook uit. Met zijn poot op een wereldbol trotseert hij de omgeving. Zijn kop is opgeheven richting Frankrijk alsof hij wil zeggen: ‘ Hé daar jullie Fransozen, waag het niet meer om weer te gaan vechten’.

Het Memoriaal 1815

Weer beneden duiken we het museum in, het Memoriaal 1815. Een groot complex dat enkele weken voor de tweehonderdjarige herdenking van de slag de deuren opende en zich ondergronds bevindt om de historische site bovengronds intact te houden.
Het is een heel grote ruimte met veel interactiviteit. Een vooraf geïnstalleerde app op mijn smartphone loodst ons doorheen het museum en geeft meer duiding.
Er is veel moeite gestoken in het Memoriaal. Het is erg interactief en afwisselend. Enkele beelden:

Mémorial/Memoriaal 1815 en omgeving is een plek met een groot historisch belang. Na de slag van Waterloo kwam er een einde aan de meer dan twintig jaar durende oorlog in Europa.
De tol was torenhoog: de slag kostte het leven aan 50.000 manschappen. Het slagveld kleurde rood en leek wel een kerkhof. Naar verluidt kon de stoïcijnse Wellington na afloop zijn tranen niet bedwingen en hoopte hij dat hij zijn laatste veldslag geleverd had. Van hem komen ook de woorden: ‘Ik zeg altijd dat een strijd verliezen ellendig is, maar de grootste ellende is een strijd winnen.’

Nog meer Napoleon en Wellington

• Wie niet genoeg heeft van Napoleon, Wellington en de Slag bij Waterloo kan ook nog naar de Hoeve van Hougoumont, een van de boerderijen die nog steeds toegankelijk zijn. Wij konden er omwille van tijdsgebrek niet heen maar het was wel inbegrepen in het ticket.
• In het centrum van Waterloo is er trouwens nog een museum, het Wellington Museum. Ouder en minder aantrekkelijk dan het Mémorial 1815 maar het ademt heel wat geschiedenis uit. Wellington werkte en sliep er namelijk.

Juist is juist….

En tot slot nog een weetje: theoretisch gezien werd de slag niet in Waterloo uitgevochten maar iets zuidelijker, in Braine l’Alleud (Eigenbrakel) en meer bepaald op het plateau van Mont-Saint-Jean.
Wellington vond echter Waterloo beter klinken in het Engels en veel makkelijker om uit te spreken. Eigenlijk goed gezien van hem. Want hoor je ABBA al zingen: ‘My my, At The Plateau of Mont-Saint-Jean Napoleon did surrender…’

Enkele websites met praktische info:

• Waterloo 1815
• België – Wallonië
• Waterloo toerisme