Osun-Osogbo in Nigeria

Nigeria is een van de meest aparte bestemmingen waar ik ooit een vakantie doorbracht. Of is extreem een gepaster adjectief? Een aantal jaren geleden bezocht ik een vriendin die er al een tijdje woonde. Buiten haar kende ik eigenlijk niemand die er al geweest was, dus ik was behoorlijk benieuwd. En deze nieuwsgierigheid werd op de vlucht naar Lagos, de vroegere hoofdstad van Nigeria, nog wat aangewakkerd door een artikel in het magazine Time dat ik aan boord toegestopt kreeg. ‘The four most extreem holiday destinations’, kopte het. En wat bleek? Lagos, mijn bestemming, hoorde daarbij. Ik las over de extreme drukte, de jachtigheid, de overbevolking, de gevaren en het moordende verkeer…. Het leek alsof het een survival trip zou worden.

Ik moet het toegeven, de eerste indrukken van Nigeria waren heftig.  Lagos kwam woelig en chaotisch over. Niks leek enige logica te bevatten. Andere toeristen waren er niet te bespeuren en de weinige buitenlanders die ik zag waren er voor hun werk of in het kader van bepaalde projecten. Dit had ik eigenlijk nog nooit meegemaakt. Het was een onderdompeling van formaat in de diepste kern van Afrika. Maar wel een unieke beleving, goed voor een pak mooie herinneringen.

Een ervan is het bezoek aan Osogbo, een stad in het binnenland, aan de oevers van de Osun.
De heenreis per taxi was op zich al een belevenis. We zaten met 4 personen geperst op de achterbank. Amper 40 cm zitruimte kreeg ik, meer niet. Verre van comfortabel dus. Bovendien had de taxi zijn beste tijd gekend. Roest, gaten in de carrosserie. Maar wonder boven wonder deed de motor het prima en een goeie 4 uur later stonden we in Osogbo. Ook best een grote stad maar miniem vergeleken met Lagos waar op dat moment zo’n 14 miljoen woonden. Momenteel staat de teller daar op 21 miljoen en komen er elke dag tussen de 700 en 2000 nieuwe inwoners bij.

Osun-Osogbo Sacred Groves

Osogbo is bekend voor zijn heilig bos. Sinds 2005 UNESCO Werelderfgoed en een van de laatste restanten van heiligdommen uit de Yoruba cultuur. Het wordt beschouwd als de woonplaats van de Osun, de godin van de vruchtbaarheid.
Het verhaal gaat dat Osun-Osogbo werd ontdekt door een olifantenjager die op pad was. De Yoruba sloten een pact met de godin Osun, waarin ze beloofden een heiligdom voor haar te bouwen en zorg te dragen voor het bos. In ruil zouden ze bescherming krijgen van Osun.

We besloten er direct na onze aankomst heen te gaan, gewapend met stokken waarmee we voor ons links en rechts de grond aftastten. Niet om oneffenheden te bespeuren maar wel om eventuele slangen op te sporen. Het was niet uitgesloten dat sommige giftige exemplaartjes ons pad kruisten dus we moesten voorzichtig zijn. De wandeling was top. Een heel mooi woud met slingerende paden, langs de oevers van de rivier, de Osun, die we even konden oversteken via een brug.

We kwamen geen andere toeristen tegen.Wel zagen we af en toe aapjes en vogels. Het was echter vooral voor de kunstwerken dat we kwamen. Lang bleven we niet op onze honger zitten want Osun-Osogbo Sacred Grove is bezaaid met heiligdommen, sculpturen en kunstwerken ter ere van Osun. De verering viel moeilijk te negeren. Er waren prachtige dingen te zien. Van klein tot wel 10 meter hoog, meditatieruimtes die we konden betreden, uitgehouwen muren met taferelen….  Enkele beelden:

Foto:Profgkay (CC BY-SA 4.0)

Foto: Oloyedejuwonlo (CC BY-SA 4.0)

Foto: Jesu-Ioba (CC BY-SA 4.0)

Foto: Oloyedejuwonlo (CC BY-SA 4.0)

Het huis van Susan Wenger

Een andere bezienswaardigheid in Osogbo is het huis van Susan Wenger. Allleen de omheining en de gevel met muurschilderingen vond ik al de moeite waard. Binnen staat het vol met houtsnijwerk, helemaal in de traditie van de kunstobjecten die we in het bos zagen. Een erg drukke bedoening, een relatief kleine oppervlakte biedt namelijk plaats aan zo’n 400 stuks en een shop. Dankzij de dichte begroeiing rond het huis was het er aangenaam koel en we hadden wel even wat tijd nodig om alles grondig te bekijken.

Foto: Yeniajayiii (CC BY-SA 4.0)

Susan Wenger woonde er zelf van 1958 tot haar dood in 2009. Op het moment dat wij er waren, was ze nog in leven. We hebben haar jammer genoeg niet gezien, ook al waren we in haar huis.

Wie was deze dame eigenljk? Susan Wenger werd in 1915 geboren in Oostenrijk. Ze was al een bekende Oostenrijkse kunstenares toen ze in 1958 met haar man in 1958 naar Nigeria emigreerde. Daar kreeg ze op en gegeven moment tubercoluse, waarvan ze genas dankzij de behandeling van een Yoruba kruidenspecialist. Prompt bekeerde ze zich tot de Yoruba-religie en werd daarna zelfs priesteres. Na de scheiding van haar man in 1959, hertrouwde ze met de lokale drummer Ayansola Oniru. Ze stichtte een kunstacademie en werd bewaker van Osun-Osogbo Sacred Grove. Op 93-jarige leeftijd overleed ze.

De cementsculturen die we eerder in het bos zagen, waren doorheen de jaren gecreëerd door Susanne Wenger en een hele groep Yoruba-kunstenaars, ambachtslui en priesters. Allemaal leden van de New Sacred Art-beweging die samen zorgden voor een monumetaal arsenaal aan moderne kunst. In een geweldig mooi kader.

Hoe imposant en uniek het allemaal is, zie je in deze video:

De foto’s in dit artikel zijn niet van mezelf. Mijn eigen beelmateriaal kon ik helaas niet gebruiken. Gelukkig heb ik op https://commons.wikimedia.org mooie beelden gevonden die perfect mijn indrukken weergeven. De naam van de fotograaf en de licentie staan er telkens bij.